2022-2023 оқу жылындағы Жасыл ауылының негізгі орта мектебінің мектепішілік бақылауды үйлестіру бойынша талдау

26.08.2022 № 1 педагогикалық кеңесінде ағымдағы оқу жылының жұмысына талдау жүргізілді.  Жылдық жоспардың нәтижелілігіне талдау жүргізе отырып,жұмыстағы кемшіліктерімізді бағалай отырып, біз жаңа оқу жылында өзіміз үшін жаңа міндеттерді қалыптастырдық.  Жаңа оқу жылының мақсаттары мен міндеттеріне сүйене отырып, 2022-2023 жылдары мектепішілік бақылау жоспары жасалды. Мектепішілік бақылау оқу-тәрбие процесін үйлестіруді жалпы мемлекеттік талаптарға (нормативтерге) және оқушы мен педагогтің дамып келе  жатқан тұлғаларының сұраныстарына сәйкестігін зерделеу және талдау мақсатында жүзеге асырылып құрастырылды. Оқыту процесінің және білім алушының оқу жетістігінің сапасын арттыру,     педагогтерде және білім алушыларда өткен оқу жылында кездескен проблемаларды зерделеу мақсатында, өткен оқу жылындағы есеп бойынша мектепішілік бақылауды күшейту қажет болды.

Оқу жылына арналған мектепішілік бақылау жоспары «Орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім беру ұйымдарының педагогтері жүргізу үшін міндетті құжаттардың тізбесін және олардың нысандарын бекіту туралы» ҚР БҒМ-нің 2020 жылғы 6 сәуірдегі №130 бұйрығына сәйкес дайындалды.

Мектепішілік бақылаудың мақсаты:

Әрбір оқушының жеке ерекшеліктерін, мүдделерін, білім беру мүмкіндіктерін және денсаулық жағдайын ескере отырып, білім алушылардың даму серпінін мониторингілеу, олардың білім беру әулетін іске асыру негізінде оқу-тәрбие процесін жетілдіру.

Мектепішілік бақылаудың міндеттері:

• Білім беру процесіндегі барлық қатысушылардың заңды құқықтары мен мүдделерін барынша толық іске асыруға мүмкіндік беретін білім беру ортасын құру.

• Мемлекеттік стандарт ережелеріне сәйкес педагог қызметкерлер қызметінің тиімділігін талдау және бағалау; білім алушылардың функционалдық сауаттылығын дамытудың неғұрлым маңызды нәтижесін беретін пәндерді оқытудың тиімді тәсілдерін анықтау және қорыту. Бақылау процесінде педагог қызметкерлерге әдістемелік көмек көрсету

• Мектеп құжаттамасының жай-күйi мен жүргiзiлуiн бақылау жүйесiн жетiлдiру.

Мектепшілік бақылауды жүргізген кезде мынадай  бақылау әдістері  қолданылды:

- тақырыптық: оқушылардың білім деңгейі мен сапасын тексеру, оқушылардың оқу уәждемесі мен білім сапасын арттыру мақсатында мұғалімдердің қазіргі заманғы білім беру технологияларын пайдалануы;

 -жалпылама – бақылау 5-сынып оқушыларын білім берудің жаңа сатысында оқыту жағдайларына бейімделу дәріжесін текесеру .

-фронталдық – оқу пәндерін оқытуды бақылау; 5-9 сыныптарда  математиканың пәнінң сапалы жүргізілуін бақылау, 5-9 сыныптарда қазақ тілін  пәнінің  беруілін бақылау, тарих, химия география пәндерінің сапалы берілуін бақылау .

– ағымды бақылау: мектеп құжаттамасының жағдайын бақылау,күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау,әдістемелік бірлестіктің жұмыс жоспарлары,факультативтардың  жұмыс жоспары. Күнделік КЗ электрондық журналынының толтырылуын,сабақ жоспарларды енгізу,сабақ кестесін жүргізу, мектеп оқушылары туралы электронды базасын құру.

Бақылауды жүзеге асыру мынадай бағыттар бойынша жүргізілді:

            1.Нормативтік құжаттардың орындалуын бақылау

2. Талаптарға сәйкес мектеп құжаттамасының жүргізілуін бақылау

3. Оқу процесінің сапасын бақылау

4. Білімнің олқылықтарын толтыру және төмен көрсеткіштермен жұмыс істеу бойынша жұмыстарды бақылау

5.Мұғалімнің шеберлік және әдістемелік дайындық жағдайының деңгейін бақылау

 6. Тәрбие үрдісінің процесін, өткізілген іс –шаралардың сапасын бақылау

7.Материалдық-техникалық базаның нығаюын бақылау

Бақылау  әдістемелік көмек көрсету нысанында да жүзеге асырылды. Бақылау жоспары қажеттілігіне қарай мониторинг, диагностика нәтижелерін, тоқсан, жарты жыл қорытындыларын ескере отырып түзетілді.  Мектепшілік бақылау қорытындылары  оқу тәрбие ісінің бойынша директордың орынбасары жасаған анықтамаларда, директор жанындағы кеңестердің хаттамаларында, әдістемелік кеңес отырыстарында,  директордың бұйрықтарында көрсетілген.

Нормативтік құжаттардың орындалуын бақылау бағыты боынша келесі жұмыс түрлері жүргізілді.  «Білім туралы», «Педагог мәртебесі туралы», «Қазақстан Республикасындағы Баланың құқықтары туралы» Қазақстан Республикасының Заңдарын басшылыққа алынды. Оқу-тәрбие процесі келесі нормативтік құжаттар негізінде жүзеге асырылды:

–«Мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың, бастауыш, негізгі орта және жалпы орта, техникалық және кәсіптік, орта білімнен кейінгі білім берудің мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттарын бекіту туралы» (бұдан әрі – МЖМБС) (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2022 жылғы 3 тамыздағы № 348 бұйрығы;

–«Қазақстан Республикасында бастауыш, негізгі орта, жалпы орта білім берудің үлгілік оқу жоспарларын бекіту туралы» (ҚР МП 2012 жылғы 8 қарашадағы № 500 бұйрығы);

«Жалпы білім беру ұйымдарына арналған жалпы білім беретін пәндер, таңдау курстары мен факультативтер бойынша үлгілік оқу бағдарламаларын бекіту туралы» (ҚР БҒМ 2013 жылғы 3 сәуірдегі № 115 бұйрығы);
«Білімді ұлт» «Сапалы білім» Ұлттық жобасын бекіту туралы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2021 жылғы 12 қазандағы № 726 Қаулысы;
«Білім алушылардың үлгеріміне ағымдық бақылау, аралық және қорытынды аттестаттау өткізудің үлгілік ережелерін бекіту туралы» (Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрінің 2008 жылғы 18 наурыздағы № 125 бұйрығы);

«Орта білім беру ұйымдарына арналған оқулықтардың, мектепке дейінгі ұйымдарға, орта білім беру ұйымдарына арналған оқу-әдістемелік кешендердің, оның     ішінде     электрондық     нысандағы      тізбесін      бекіту      туралы» (ҚР БҒМ 2020 жылғы 22 мамырдағы № 216 бұйрығы);
«ҚР БҒМ кейбір бұйрықтарына өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» (ҚР БҒМ 2019 жылғы 26 шілдедегі № 334 бұйрығы);

Мектептің жаңа оқу жылына дайындығын бақылау мақсатымен мектеп пен сыныптардың санитарлық жағдайы,техникалық базаның іске асыруы, мектеп асханасының дайындығы бойынша жұмыстар жүргізілді . Қарау орны мектеп директоры жаныңдағы отырыста болды.  Мектеп нормативтік құжаттарын жүргізу мәселесі бойынша мектепішілік бақылау барысында мектептің негізгі құжаты ретінде сынып журналдарына және жұмыс дәптерлеріне ерекше назар аударылды. Сынып журналдары мен жұмыс дәптерлерін оқу пәндері бойынша тексеру қорытындылары анықтамаларда көрсетілген. Сынып журналдарында  білім беру компоненттерінің практикалық бөлігі күнтізбелік-тақырыптық жоспарлауға сәйкес орындалды.  Журналдарды тексеру мектепшілік бақылау жоспарына сәйкес тоқсанына бір рет жүргізілді.Журналдардың жүргізілуін бақылау мынадай бағыттар бойынша жүзеге асырылды:  сынып журналдардың уақытында толтыруы; журналды ресімдеу мен жүргізуге қойылатын бірыңғай талаптардың орындалуын бақылау;  оқу пәндері бойынша сабақ тақырыптарының дұрыс және уақытылы жазылуын бақылау;бағдарламаны нақты меңгеру (оқу жоспарына және тақырыптық - жоспарлауға сәйкестігі);

Қорытынды: Журналдарды тексеру көрсеткендей, мұғалімдердің 100% -ы журналдарды жүргізуде талапқа сай жұмысты орындайды, уақытында тотырады.  КМЖ жоспарын 100%  мұғалім журналға жариялайды және үй тапсырмасын уақытында береді.

Талаптарға сәйкес мектеп құжаттамасының жүргізілуін бақылау

Бақылаудың негізгі бағыттары: - мұғалімдердің, сынып жетекшілерінің қызметін қадағалау. Сабақтарға, үйірмелерге, элективті курстарға қатысу және талдау. Мектеп құжаттарын: сынып журналдарын, оқушылардың жеке іс қағаздарын, факультативтік сабақтар мен арнайы курстар журналдарын, оқушылардың дәптерлерін зерделеу; - оқу процесінің қорытындыларын талдау; - әкімшілік бақылау жұмыстарының, емтихандарының қорытындыларын, қорытынды аттестаттауды талдау.    

Мектеп бекітілген оқу жоспары бойынша жұмыс істейді. Оқу бағдарламаларын орындау әкімшілік сандық және сапалық жағынан үнемі бақылап отырады.

Бақылаудың негізгі әдістері:

- мұғалімдердің, сынып жетекшілерінің қызметін қадағалау;

- сабақтарға, үйірмелерге, факультативтік сабақтарға, элективті курстарға қатысу және талдау;

- электрондық сынып журналдарын, оқушылардың жеке істерін,

-факультативтік сабақтар мен арнайы курстар журналдарын, оқушылардың дәптерлерін;

- оқу процесінің қорытындыларын талдау;

- әкімшілік бақылау жұмыстарының, өңірлік мониторингтің қорытындыларын талдау,

тексеру жұмыстарын, емтихандарының қорытындыларын, қорытынды аттестаттауды

Әкімшіліктің сабаққа қатысуы.

2022-2023 оқу жылында сабаққа қатысудың және оны бақылаудың негізгі бағыттары болды мынадай тармақтар:

- сабақта қолданылатын нысандар мен әдістер,

- оқушылардың өз бетінше жұмыс істеуі, оның мазмұны мен ұйымдастырылуы,

- оқу үшін жағдай жасау,

- оқушылардың оқу қызметін ұйымдастыру,

- сабақтарды ұйымдастыруға және өткізуге әдістемелік, практикалық көмек көрсету.

                                                                                                                                                                    Жыл ішінде  78 сабаққа қатысып, талдау жүргізілді, оның ішінде 52 сабақ мектеп әкімшілігі, 26  ӘБ жетекшілері  сабаққа қатысты. Сабақтарда заманауи педагогикалық технологиялардың элементтерін қолдануды бақылау және білім беру сапасын арттыру мектеп әкімшілігі 2022-2023  оқу жылында негізгі пәндер бойынша сабақтарға жоспарлы түрде қатысып жүрді.  Сонымен қатар, ашық сабақтар, оқыту әдістемесімен танысу және әдістемелік көмек көрсету мақсатында, пәндік апталар мен жас және жаңадан қабылданған мұғалімдердің сабақтарына қатысты .                                                                                                            5 сынып оқушылардың бейімделу дәрежесін зерттеу мақсатымен 1 жартыжылдықтта  жұмыстар жүргізілді. Жұмыс қорытындысы   28 желтоқсан 2022 ж педагогикалық кеңесте  № 2 хаттама көрсетілді. .

Оқу процесінің сапасын бақылау және  жалпы оқытуды орындау. Оқу жылының басында ӘБ отырыстарында күнтізбелік-тақырыптық жоспарлау бекітілді. Жұмыс жоспарына сәйкес аралық бақылау және қорытынды бақылау әкімшілік бақылау жұмыстарын жүргізу кестелері жасалды. Оқу жоспарын әдістемелік қамтамасыз ету бойынша жұмыстар жүргізілді: оқу жылына арналған оқушы  компонентке сәйкес келетін оқулықтардың мазмұны, сабақтастығы талданды. Жүйелі түрде мұғалімдерге әдістемелік көмек көрсетіледі. Сонымен қатар, мұғалімдер семинар сабақтарына, педагогикалық кеңестерге қатысып, мектеп пен ауданның әдістемелік іс-шараларына қатысып арқылы өздерінің кәсіби деңгейін арттырды.

Білімнің олқылықтарын толтыру және төмен көрсеткіштермен жұмыс істеу бойынша жұмыстарды бақылау бойынша   жүргізілді. Мектепішілік бақылау жоспары бойынша  үлгерімі төмен оқушылармен жұмыс жүйелі түрде тексерілді. Оқу жылы бойы консультациялық пункт жұмыс істеді, онда орта және жоғары буын оқушыларымен консультациялар мен сабақтар өткізілді. Әсіресе, кеңес беру пунктінде орыс тілі мен әдебиеті, биология, математика, физика пәндерінің мұғалімдері белсенді жұмыс істед. Тоқсанда қанағаттанарлықсыз белгілері бар оқушылар үшін демалыс күндері жеке жұмыс жоспары жасалды.

Өткен жылы МБ жоспарына сәйкес бастауыш сынып, ағылшын және қазақ тілдері, орыс тілі мен әдебиеті, математика, информатика, химия, биология, география тексерілді. Аталған пәндер бойынша жұмыс дәптерлерінің жай-күйін тексеру олардың әрдайым сақталмайтын бірыңғай орфографиялық режимге сәйкес ресімделгенін көрсетті. Оқушылар жазбаларының ұқыптылығы қанағаттанарлық деңгейде. Мұғалімдер тексеру нормаларын сақтайды, диктанттар мен бақылау жұмыстарынан кейін қателермен жұмыс жүргізіледі. Тапсырмалар мен жаттығуларды ресімдеуге қойылатын талаптар сақталады. Оқушылардың  жұмысын тексеру сапасы жақсы, мұғалімдер жіберіп алған қателер табылмады. Үй тапсырмаларының көлемі мен сипаты оқу жүктемесінің нормаларына сәйкес келеді. Барлық оқушылар үй жұмысын ұдайы орындай бермейді. Жұмыс дәптерлерінің жағдайы қанағаттанарлық деңгейде. Усыныс: пән мұғалімдеріне дәптерлердің сыртқы түрінің талаптарына, бірыңғай орфографиялық режимді сақтауға қол жеткізу;

Бақылау нәтижелері бойынша қорытындылар:

1. Барлық мұғалімдер жұмыс бағдарламаларын уақытылы тексеруге тапсырды.
2. Негізінен мұғалімдер жұмыс бағдарламаларының құрылымына, мазмұнына, ресімделуіне, қабылдау және бекіту тәртібіне, күнтізбелік және тақырыптық жоспарлауды дайындауға қойылатын талаптарды сақтайды. Оқу-тақырыптық жоспарлауда мұғалімдер бағдарламаның тараулары мен тақырыптарын оқу ретін ашып көрсетеді, оқу сағаттарын тараулар мен тақырыптар бойынша бөлу оқу жүктемесінің максималды көлеміне қарай жүзеге асырылады.
Мұғалімдердің жұмысы бойынша тәжірибе алмасу мақсатында жыл бойына ашық тақырыптық сабақтарды ойластырып, жоспарлау.
 

2022-2023 оқу жылындағы оқу –тәрбие жұмысының тақырыбы мен міндеттері :

« Сапалы оқыту мен тәрбиелеу арқылы қазіргі қоғам талабына сай жеке тұлғаны қалыптастыру» .

    Міндеттері: 

Білім алушылардың білімін толықтыру ;
Қауіпсіз және қолайлы білім беру ортасымен қамтамасыз ету;
Білім алушыларға сапалы білімнің қолжетімділігін қамтамасыз ету;
Цифрлық инфрақұрылыммен және ресурстармен жабдықтау;
Білім сапасын диагностикалау мен мониторинглеудің сапалы жүргізілуін қамтамасыз ету.
Оқыту мен оқуды басқаруда ақпараттық-коммуникациялық технологияларды қолдану;
Ағылшын тілінен білім сапасын арттыру үшін жағдай жасау;
Қазақ тілі пәнінен білім сапасын арттыру жолдарын қарастыру;
Мектеп пен отбасының өзара ынтымақтастығын қамтамасыз ету;
Оқушының сапалы білім алуына және мұғалімнің сабақ мақсатына  жетуіне мүмкіндік беретін материалдық – техникалық базаны үздіксіз  жетілдіру.
Оқушылардың ғылыми жоба, пәндік олимпиада мен түрлі деңгейдегі зияткерлік сайыстарға қатысу нәтижелерінің артуын қамтамасыз ету;

11.Білім алушылардың функционалды сауаттылығының барлық түрлерін арттыруда барынша жоғары нәтиже беретін жаңартылған білім беру мазмұны бойынша пәндерді оқытудың тиімді жолдарын анықтау және жинақтау.